Taal verandert, waar ze in het jaar 1100 ‘Hebban olla vogala’ voor ‘Hebben alle vogels’ gebruikten, gaan wij wellicht steeds vaker woorden als lit en doekoe gebruiken. Straattaal dus. Een populair onderwerp wat zelfs de tv-makers bezighoudt, Praat Nederlands met me. Als tekstschrijver leek het mij een goed moment om mij eens te verdiepen in straattaal. Als rasechte Amsterdamse was ik in de veronderstelling dat ik wel ‘bij’ was, maar niets blijkt minder waar.

ACN

Algemeen beschaafd Nederlands verandert in Algemeen Cool Nederlands, of is deze term net zo achterhaald als mijn straattaal kennis? Woorden als ‘pattas’ (sneakers), ‘fattoe’ (grapje) en uitdrukkingen als ‘dikke scot’ (lekker voor je) en ‘da bomb’ (helemaal te gek) ken ik nog wel. Maar mijn kennis eindigt als ik de teksten van rapper Lijpe erbij haal.  De lyrics van Lijpe-geen stress snap jij het nog?

 [Verse]
Van bajes weer naar bajes en je moeder stresst
Maar jij bent liever aan het jagen want je voelt de cash
Soms weinig in je zakken maar een goede dress
Vieze werk wat je doet, maar je voelt je fresh
Je meisje maakt je gek, staat je in de weg
Maar jij vergeet het elke nacht weer door goede seks
Ben nog lang niet bij die mil, maar ik doe mijn best
En ik ben waarschijnlijk in mijn eentje, of ik move met Max
Met dieren in je osso, of ze moven packs
Proeven even bajes, of ze proeven stacks
Soms is iets te veel betalen wel een goede les
Op vakantie aan het spenden en ik doe relaxt
Alles geprobeerd, dingen lopen niet
Je wilt geen baan, want niemand gunt, ze doen politiek
Je drinkt je whisky zonder ijs, en je rookt je wiet
Wordt extra parra als je jongens met vermogen ziet
Elke dag moet je bewegen tot het beter wordt
Ben aan het bouwen, maar toch wordt er deze week gestort
M’n jongen blokt voor die blokken en hij geeft niet op
Hah, bedoel geen Louis Vuitton, nee
Waar was ik als ik niet dom deed
Of zeg me waar was ik als ik niet omkeek
Heel de buurt kan zomaar op je switchen, homie, om cake
Ik ben niet perfect, maar ik ben concreet
Waar ik morgen ben, alleen God weet
Ga uit de deur, ik neem mijn ballen en mijn trots mee
Schoenen aan mijn voet, ik weet niet eens meer wat het kost, neef
Doezoe naar mijn tante in Marokko, dat is post, neef

Te oeroe?

Nu val ik niet in de doelgroep waarbij als ik zeg een deadline te hebben, mijn vriendje zegt ‘MOB.’, maar het is toch fijn om te weten wat ermee wordt bedoeld.  Volgens een artikel in de Trouw is het de moeite waard om veel naar rappers te luisteren en deze taalvariant eigen te maken. Het ‘Smibanese woordenboek’, Smibanese is een mix van Surinaams, Antiliaans en Marokkaans, de voertaal van de Bijlmer (de Bims, omgekeerd Smib), heeft de landelijke kranten gehaald en is volledig uitverkocht.

Husselen

Rappers zoals Rapper Donnie, Ronnie Flex en Lil Kleine hebben niet alleen de harten van hun doelgroep gestolen, hun populariteit reikt ook ver daarbuiten. En dat zou best wel eens door de slang die ze gebruiken kunnen komen. Want de verschillende talen gecombineerd met zelfbedachte of door elkaar gehusselde woorden leveren toch echt briljante taalvondsten op, die te goed bedacht zijn om alleen op straat te gebruiken.

Amperbroekie = string

Ballie vlakken = voetbal kijken

Bae = before anyone else, een soort van bestie dus

Hannah Montana = cocaïne

Kid = dik

De leven  = van rapper Sef, het verkeerde lidwoord maakt het rebelser

Lotto = 5 euro

Millie = 1 miljoen euro

Ornop =  porno

Pic = afkorting van epic, meer dan goed dus

Planga = (zone)bril

Prik = junkie drugs

Skeer =  blut of gierig

Woolie = jas van Woolrich

#geenhaat  = hiermee geef je aan dat de bedoelingen goed zijn

Meer straatkennis testen? Doe de quiz van RTIL-nieuws hier…

Meer lezen? Dit boek is een echte aanrader…

Straatpraat; Hoe moderne straattaal Nederland verenigt en verdeelt Auteur: Jiska Duurkoop

Bronnen:

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/01/19/zoek-op-feunen-fens-kech-a1589025

https://npofocus.nl/artikel/7586/waarom-verandert-de-nederlandse-taal

https://www.harpersbazaar.com/nl/cultuur-reizen/a6114/woorden-pubers-pubertaal-puberwoorden/